Alışveriş Merkezlerinde ortak giderlerden kimler sorumludur?

Alışveriş Merkezlerinde ortak giderlerden kimler sorumludur?

26.2.2016 tarihli ve 29636 sayılı Resmî Gazete’de Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelik yayınlanmıştır. Alışveriş merkezlerine ilişkin yönetmelikte bu husus düzenlenmiştir. Yan giderler kavramı ile ortak giderler ifadesi kullanılmaktadır.  Yönetmelikte 11 maddesinde bu husus şu şekilde düzenlenmiştir;

26.2.2016 tarihli ve 29636 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmeliğin

Ortak gider paylaşımı

MADDE 11- (Başlığı ile Birlikte Değişik: RG-18/8/2022-31927)

(1) Ortak giderler, alışveriş merkezindeki perakende işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin satış alanına oranı ölçüsünde paylaştırılır.

(2) Alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden reklam, pazarlama ve danışmanlık giderleri gibi ortak gider niteliğini haiz olmayan giderler ile belgelendirilmeyen giderler için herhangi bir bedel tahsil edilemez.

(3) Ortak giderler için, bir önceki yılın kesinleşen ortak giderlerinin yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle hesaplanan tutar üzerinden avans alınabilir. Avans alınması halinde, avansın ait olduğu yılı izleyen şubat ayı sonuna kadar mahsup işlemi gerçekleştirilir.

(4) Ortak gider katılım payları Türk Lirası üzerinden hesaplanır ve ödenir.

(5) Ortak gider katılım payları perakende işletmelerden yazılı olarak talep edilir ve bu yazıda giderlerin tür ve tutarları ayrı ayrı belirtilir.

(6) Her yıl bir önceki takvim yılına ilişkin ortak gelir ve gider raporu hazırlanarak nisan ayı sonuna kadar alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderilir. Raporun hazırlanmasına esas teşkil eden gelir ve gider belgeleri ile hizmet sözleşmelerinin birer örneği, talepleri halinde on beş gün içinde perakende işletmelere verilir.

Ortak gelir ve gider raporunda asgari olarak aşağıdaki hususlar yer alır:

1. a) Alışveriş merkezinin adı ve iletişim bilgileri ile rapor dönemi.
2. b) Alışveriş merkezi maliki ve yönetiminin ad, unvan ve iletişim bilgileri ile vergi dairesi ve vergi numarası.
3. c) Alışveriş merkezinin satış alanı.

ç) Büyük mağaza sayısı ile boş ve dolu olanlar belirtilmek suretiyle iş yeri sayısı ve bu iş yerlerinin satış alanları.

1. d) Ortak kullanım alanlarının niteliği ve sayısı ile bu alanların ayrı ayrı ve toplam büyüklükleri.
2. e) Tür ve tutarları ayrı ayrı belirtilmek suretiyle ortak gelir ve giderler.
3. f) Birim satış alanına düşen ortak gider tutarı.
4. g) Ortak gider katılım payı dağıtımına esas ortak gider tutarı, perakende işletmeler tarafından karşılanan ortak gider tutarı ve boş iş yerleri ile perakende işletmeler adına malik tarafından karşılanan ortak gider tutarları.

ğ) Alışveriş merkezi içindeki her bir perakende işletmenin adı, unvanı, satış alanı, hesaplanan ortak gider katılım payı, malik tarafından karşılanan katılım payı ile bu işletmelerden alınan avans ve yapılan mahsup işlemi neticesinde işletmelerce ödenen veya işletmelere iade edilen tutarları gösteren ortak gider katılım payı tablosu.

1. h) Elektrik, su, doğalgaz gibi ortak giderlere ilişkin sayaçları numaralarıyla birlikte gösteren sayaç düzen krokisi.

(7) Alışveriş merkezi yönetiminin avans, ortak gelir ve gider hesaplama ve raporlama işlemleri ile ortak gider paylaşımına ilişkin diğer işlemlerinin bu maddeye uygunluğu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşunca denetlenerek rapora bağlanır. Bu maddeye aykırı uygulamaların ayrı ayrı ve ayrıntılı olarak belirtildiği bu rapor, her yıl temmuz ayı sonuna kadar alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderilir. Denetimi yapacak bağımsız denetim kuruluşu, alışveriş merkezi maliki veya yönetimince belirlenir. Bağımsız denetim gideri, alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden tahsil edilemez.

(8) Ortak gider katılım payları tahsilat amacı dışında kullanılamaz. Ortak gelirler, tahsil edildikleri yılın ortak giderlerinin karşılanmasında kullanılır. Bir takvim yılındaki ortak gelir tahsilatının ortak gider toplamından fazla olması durumunda, ortak gider toplamını aşan kısım, bir sonraki yılın ortak giderlerinin karşılanmasında kullanılır.

(9) Alışveriş merkezi içindeki perakende işletmeden, bu maddeye göre tahsil edilmesi gerekenden daha az ortak gider katılım payı tahsil edilmesi durumunda, tahsil edilmeyen kısım iş yeri malikince karşılanır.

(10) Kiraya verilmemiş iş yerlerine ait ortak gider katılım payları bu iş yerlerinin maliklerince karşılanır.

(11) Bu maddenin uygulanmasından alışveriş merkezi maliki ile yönetimi müştereken sorumludur”

denilmiştir. Yine ortak yerleri ilişkin açıklamalar yönetmelikte ayrıntılı olarak yapılmıştır.

Yan giderleri kira bedelinin içerisine dahil ederek kiracıdan talep edilmesi mümkündür. Kiraya verilmeyen, boş kalan dükkânlara ortak giderlerinden maliki sorumdur. Kullanılmama olsa dahi ortak gideri ödemekle yükümlüdür.

Alışveriş merkezi gibi yerlerin tanıtım ve reklam amaçlı bir gider kullanım gideri gibi görünse de yan gider değildir. Çünkü binanın değerini artırıcı bir faaliyettir. Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmeliğin 11 inci maddesine göre “reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için perakende işletmelerden katılım payı talep” edilmesine izin verilen yönetmelik değiştirilmiştir. Artık bu giderleri mülk sahipleri karşılamak zorundadır. Kiracıya bu giderlerin yansıması kira bedelinin rayice göre artışı şeklinde yansımaktadır. Yönetim gideri olarak yalnızca alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderler için katılım payı tahsil edilebilir. Perakende işletmelerce ödenmesi gereken katılım payları, bu işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin satış alanına oranlanmasıyla hesaplanır.

Av. İbrahim Güllü

ASİYED Başkanı